Mija 800 lat od podpisania Magna Carta!
15 czerwca 2015 roku mija 800 lat od podpisania przez króla Jana bez Ziemi chyba najważniejszego dokumentu w historii brytyjskiej demokracji czyli Magna Carta Libertatum.
Z okazji 800-lecia podpisania tego dokumentu zorganizowana została uroczystość, w której wezmą udział między innymi królowa Elżbieta II i pozostali członkowie rodziny królewskiej.
Czym jednak w istocie swojej była Magna Carta Libertatum? Otóż było to porozumienie między królem Janem bez Ziemi a możnowładcami, którzy zbuntowali się przeciwko samowoli królewskiej. Chodziło głównie o sprawy dotyczące finansów. Król nie mógł bez zgody Rady Królewskiej nakładać nowych podatków ani też przetrzymywać nikogo w więzieniu bez wyroku sądowego. Jednym z zapisów zawartych w Magna Carta Libertatum było to, że król nie może ustanawiać sędziów, szeryfów i konstabli jeśli nie znają oni prawa obowiązujących w królestwie.
Absolutnym novum w Carta Magna Libertatum było to, że przewidywała ona możliwość pozbawienia króla tronu! Mówił o tym artykuł 61 dokumentu, zgodnie z którym powołana została komisja 25 baronów, z których w razie złamania przez króla prawa czterech udawało się do niego informując go o tym fakcie. Jeżeli król w ciągu 40 dni nie dostosowywał się do petycji baronów, ci obowiązani byli skierować sprawę do justycjariusza. Jeżeli król nadal się sprzeciwiał i nie zmienił swoich decyzji baronowie mogli wezwać lud do zniesienia króla z tronu.
Dlaczego jednak baronowie podnieśli bunt przeciwko monarsze? Król Jan bez Cieni bardzo lubił wojaczkę. Niestety ponieważ jego próby podbicia środkowo-zachodniej Francji zakończyły się katastrofą, więc zarządził kolejne dotkliwe podatki, co oczywiście nie spodobało się ani możnowładcom ani tym bardziej szlachcie. Bezwzględność króla w rozprawianiu się z przeciwnikami nie przysporzyła mu zwolenników i stanowiła kolejny powód niezadowolenia. Na domiar złego król Jan wdał się w spór z papieżem Innocentym III, bo nie chciał się zgodzić na kandydaturę Stephena Langtona na urząd arcybiskupa Canterbury. Nie mając sojuszników ani też pieniędzy Jan bez Ziemi postanowił ustanowić nowe bardzo wysokie podatki. To była iskra, która wywołał bunt, w wyniku którego została ograniczona władza królewska.
Magna Carta z 1215 roku była dokumentem nie tylko rewolucjonizującym prawo, demokratyzującym obyczaje, ale przede wszystkim zmieniała spojrzenie na miejsce króla w społeczeństwie. Król nie był już „pomazańcem bożym”. Stał się osobą zarządzającą państwem ale sprzeciwienie się jego woli było możliwe po podpisaniu dokumentu.
Ciekawostką rzucającą nieco światła na to w jakich okolicznościach powstawał dokument jest fakt, że podpisany został na... łące niedaleko miejscowości Runnymede w Surrey.
