INFORMACJE24.co.uk

Amerykanie robili w Polsce co chcieli

Sprawa tajnych więzień amerykańskich powraca co raz na czołówki gazet. Tym razem sprawą zajęła się BBC, która w swoim reportażu pokazała jak sprawa się przedstawiała.

Według autorów reportażu w starej szkole wywiadu w Starych Kiejkutach na Mazurach, miesiąc przed wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej działała supertajne więzienie CIA, w których torturowano muzułmańskich terrorystów.

Jednym z więźniów Starych Kiejkut był Chalid Szejk Mohammed, który jest uważany za głównego pomysłodawcę ataków terrorystycznych z 11 września 2001 roku.

Według raportu CIA przedstawionego w USA zastosowano wobec niego technikę podtopień CIA. Raport sugerujem że śledczy wykorzystywali waterboarding łącznie 183 razy. Jak mówi sam Chalid Szejk Mohammed, oprócz podtopień bito także jego głową o ścianę i stosowano inne wymyślne techniki by wzmocnić przesłuchania.

Chalid Szejk Mohammed jest przekonany, że był więziony w Polsce ponieważ na butelce wody, którą dano mu do picia email z polskim adresem internetowym a tubylcy mówili z pewnością w języku słowaniańskim.

"Polska została nieprzypadkowo wybrana na lokalizację tajnego więzienia, ponieważ CIA mogła tu działać w zupełnej tajemnicy" - sugeruje BBC.

"Polska i inne państwa postkomunistyczne były bardzo proamerykańskie i skrajnie antysowieckie. CIA odegrała rolę w rekonstrukcji ich służb wywiadowczych po 1989 r. USA wspierały ich integrację z UE. Potrzebowały też dużej amerykańskiej pomocy gospodarczej" - mówi były sprawozdawca Rady Europy ds. tortur szwajcarski senator Dick Marty, tłumacząc dlaczego państwa ta poszły CIA na rękę.

Według niego tortury domniemanych terrorystów przyniosły skutek odwrotny od zamierzonego, ponieważ przekształciły kryminalistów w męczenników wzbudzających nawet sympatię.

Mariola Przewłocka, była menedżer lotniska w Szymanch zauważa, że we wrześniu 2003 r. na lotnisku nieprzystosowanym do lądowania dużych samolotów wylądował Boeing 737, który zabrał na pokład 5 pasażerów. BBC ustaliła, iż ta sama maszyna zatrzymała się po drodze w Rumunii i w Maroku, biorąc kurs na Guantanamo.

Jeszcze przed zamknięciem ośrodka w Starych Kiejkutach, Amerykanie uruchomili nowy na terenie dawnej szkoły jeździeckiej pod Wilnem. Zbudowano tam budynek przypominający z zewnątrz magazyn, ale w środku przystosowany do przetrzymywania więźniów.

Wiceszef Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie Robert Majewski potwierdził BBC, że prowadzone jest dochodzenie ws. domniemanego przetrzymywania więźniów CIA w Polsce, zastrzegł, iż "z pewnością potrwa ono wiele miesięcy".

Zdaniem Julii Hall z Amnesty International dochodzenie polskiej prokuratury ma zbyt wąski zakres. Dotyczy ewentualnego przekroczenia służbowych uprawnień przez ówczesne władze, a nie zarzutów związanych ze stosowaniem tortur. Hall przypomina, że Polska i Litwa są sygnatariuszami ONZ-owskiej konwencji zakazującej ich.

"Sprawa tajnych więzień CIA w Polsce i na Litwie oraz twierdzeń, że stosowano w nich tortury jest sprawdzienam dla wciąż nieokrzepłych systemów wymiaru sprawiedliwości obu państw, dowodzi iż parlamentarna kontrola nad służbami wywiadowczymi pozostawia wiele do życzenia" - zaznacza BBC.

Jest także politycznym problemem dla rządu. Publiczne przyznanie, że w Polsce funkcjonowało więzienie CIA i dyskusja na ten temat zaszkodzi stosunkom z USA. Z kolei zatuszowanie sprawy to dla Polski ryzyko utraty dobrego imienia kraju demokratycznego dbającego o prawa człowieka - podsumowuje BBC dylemat władz.

W ocenie komisarza Rady Europy ds. praw człowieka Thomasa Hammarberga, domniemani terroryści więzieni w tajnych ośrodkach CIA byli poddawani "intensywnym torturom". Dlatego ci, którzy je stosowali, powinni być pociągnięci do odpowiedzialności. Dotyczy to także Polaków i Litwinów, jeśli śledztwo wykaże, że wiedzieli o torturach i współpracowali z tymi, którzy je stosowali.

Były prezydent Litwy Rolandas Paksas ujawnił BBC, iż latem 2003 r. przyszedł do niego szef wywiadu i wystąpił o pozwolenie na to, by "zagraniczny partner" potajemnie sprowadzał na Litwę ludzi i tam ich trzymał. Paksas odmówił i wkrótce potem został oskarżony o korupcję i odsunięty od władzy.

Dochodzenie litewskiego parlamentu ustaliło, że samoloty CIA lądowały na Litwie, że zbudowano tam ośrodek odosobnienia, ale nie znalazło dowodów, iż trzymano w nim kogokolwiek.

"Dwie lub trzy osoby w departamencie bezpieczeństwa państwa (SSD) ukrywały informacje i dopuściły się nadużycia władzy. Działo się to na terytorium Litwy, o czym nie powiedzieli politykom. Jest to bardzo poważna sprawa" - wyjaśnił Arvudas Anusauskas przewodniczący parlamentarnej komisji dochodzeniowej.

Henrikas Mickevicius z Litewskiego Instytutu Monitorowania Praw Człowieka powiedział BBC, że Litwini zbyt szybko zapomnieli o tym, jak sami byli traktowani przez sowieckie KGB.

Tu można zobaczyć ten reportaż: http://www.bbc.co.uk/iplayer/episode/b00vdml1/Our_World_Europes_Secret_Prisons/

Źródło: PAP/ Informacje24.co.uk